موزیک

اگر دوست دارید روزتان را با شادی و آرامش سپری کنید، اگر به طور کلی خودتان را از یاد برده‌اید و فراموش کرده‌اید برای چه هدفی زندگی می‌کنید، لحظه ای صبر کنید، نفس عمیقی بکشید، خوب به خودتان و  گذر عمر و زندگی فکر کنید. سالمندی زمان مایوسی و ناامیدی نیست. سالخوردگی مرحله‌ای از زندگی برای ناراحتی و غصه نیست؛ دقیقا زمان تفریح کردن، امید داشتن، شاد بودن و زندگی کردن است. برای شاد بودن و بالا بردن امید و نشاط میتوانید کارهای بسیاری انجام دهید. یکی از این کارها گوش دادن به شادترین آهنگ جدید دلخواهتان است.

چرا باید سالمندان به موسیقی گوش کنند؟

وقتی احساس می‌کنید مضطرب هستید یا استرس دارید به موسیقی پناه ببرید، چون به طور شگفت انگیزی شما را آرام می‌کند. موسیقی علاوه بر ایجاد شور و هیجان میتواند تحمل سالمندان را در برخورد با شرایط دشوار و استرس زا بسیار بالا ببرد و میزان تحمل درد را در سالمندانی که در بستر بیماری هستند را افزایش دهد.

بیش از نیمی از افراد جهان که با هدفون و دستگاه های کوچک، موسیقی گوش می‌دهند هدفشان این است که از استرس های روزانه خلاص شوند و برخی از آنان برای کاهش استرس برای انجام یک کار حساس از موسیقی استفاده می‌کنند. بنابراین هروقت احساس کردید در بین فشارهای رایج سالمندی و مشکلات روزمره گرفتار شده‌اید، چند دقیقه وقت بگذارید و به موسیقی دلخواهتان گوش دهید تا اثرات مثبت آن را ببینید.

شروع روز با گوش دادن به موسیقی

این مسئله را ممکن است بارها تجربه کرده باشید که موسیقی باعث افزایش انرژی و تسهیل کارهای روزانه شود. روز خود را با یک آهنگ تند شروع کنید تا به طور کامل هوشیاری خود را به دست آورید و برای انجام کارهای روزانه آماده شوید. گوش دادن به موسیقی در هنگام صبح توانایی شما را برای مواجه شدن با استرس در طول روز افزایش می‌دهد.

تاثیر گوش دادن به موسیقی مورد علاقه

در تحقیقات متعددی که روی واکنش بدن انسان به موسیقی انجام شده، محققان به نتایج جالبی دست یافتند. وقتی به ترانه های مورد علاقه خود گوش می‌دهیم بدن ما تمام علائم برانگیختگی احساسی را از خود بروز می‌دهد. برای مثال مردمک های چشم گشاد شده، تعداد ضربان قلب و نبض و همچنین فشار خون بالا می‌رود. قسمتی از مغز که عهده دار تنظیم حرکات ماست به طور عجیبی فعال می‌شود. جالب این که خون بیشتری در قسمت پاها به جریان میفتد و همین مسئله باعث حرکت درست و بهتر پاها در سالمندان می‌شود.

استاد شجریان از بهترین و معروف‌ترین هنرمندان موسیقی در جهان به شمار می‌رود و یکی از ۵۰ صدای برتر جهان را دارد. شجریان به همه فهماند که موسیقی تفکر است و برای تفنن نیست. همین باعث ماندگاری و جاودانگی این استاد شده است. ایشان با مردم یکی بودن و  هیچ‌وقت خود را از این مردم جدا نمی‌دانستند. تاثیر عمیق استاد در موسیقی ایرانی باعث پیشرفت فعالیت‌های حرفه‌ای خواننده‌ها و موسیقی‌دانان شد.

موسیقی ایرانی را بدون موسیقی استاد شجریان نمی‌توان تصور کرد. این استاد بزرگ آواز از هر نقطه ایران مطلبی آموخته و در کارنامه خود حفظ کرده و در اختیار شاگردان و هنرمندان قرار می‌داد. ایشان که لقب خسرو آواز ایران را به او دادند در سال ۱۳۱۹ در مشهد متولد شده است و در نوروز ۱۳۹۵ دار فانی را وداع گفته است.

سازهای ابداعی استاد شجریان

این استاد هنرمند و برجسته چندین ساز را در موسیقی ایرانی ابداع کرده که آن‌ها در اردیبهشت ۱۳۹۰ در یک نمایشگاه برای همگان به نمایش گذاشته است. نام بعضی از این سازها عبارتند از: شهرآشوب، ساغر، کرشمه، صراحی، سبو و … این سازهای ابداعی استاد در کنسرت‌های خود هم استفاده می‌شده است. در خصوص این سازهای ابداعی انتقادهای زیادی توسط کارشناسان مطرح و مورد نقد قرار گرفت.

کنسرت‌های فراوانی را با این سازها و گروه‌های خود برگزار می‌کردند که در هم در دبی و هم کنسرت‌های جهانی ایشان به نام سر گشتگان عشق برگزار شده است. شاگردان مطرح این استاد بزرگوار حسام‌الدین سراج، ایرج بسطامی، علی جهان‌دار، حمیدرضا نوربخش و پسرش همایون شجریان هستند.

سبک و شیوه هنری شجریان

از آثار صوتی به‌جامانده می‌توان سبک موسیقی استاد شجریان و روش خوانندگی این استاد را به سبک قدیمی‌های خود همچون قمرالملوک وزیری، ادیب خوانساری، رضا قلی میرزا ظلی و سید حسین طاهرزاده بسیار نزدیک دانست. یعنی می‌توان گفت سبک آواز این خواننده به‌دوراز تقلید در پیروی از آوازخوانان سنتی و کلاسیک موسیقی ایران دانست. این باعث کم‌ارزش شدن کار این هنرمند نمی‌شود، بلکه می‌توان گفت راه و لحن بیان این خوانندگان قدیمی به یکدیگر نزدیک بوده و بی‌شباهت به هم نیستند.

شجریان با توانایی‌های خود وارد جمع این بزرگان شد و خود را در این عرصه جاودانه کرد. شجریان نسخه به‌روز شده این خوانندگان قدیمی است. تحریرهای حساب شده این هنرمند که شفاف و مهندسی شده است که به طور شگفت‌انگیزی در کنار هم قرار گرفته باعث شده این استاد آوازخوانی کم‌نظیر مبدل شود.

فعالیت‌های شجریان

استاد شجریان در سال ۱۳۳۶ به دانشسرای مقدماتی مشهد وارد شده و موسیقی را بدون ساز آغاز می‌کند. در سال ۱۳۳۸ با قرائت قران کار خود را در رادیو شروع کرده و بعدها به استخدام آموزش‌وپرورش درمی‌آید. همان سال‌ها با ساز سنتور هم آشنا شده و علاقمند به یادگیری و بعد از چند سال تدریس در سال ۱۳۴۶ به تهران منتقل می‌شود. در این سال‌ها با نام مستعار سیاوش بیدکانی با رادیو همکاری می‌کرد و بعد از چند سال با نام خودش موسیقی استاد شجریان در رادیو شروع به فعالیت کرد.

همکاری با رادیو را با برنامه گل‌ها تا سال ۱۳۵۵ ادامه داد و به‌خاطر اوضاع آشفته اجتماع کناره گرفت. در آن سال‌ها یکی از محبوب‌ترین خواننده رادیو محسوب می‌شد. بعد از ترک رادیو کانون چاووش را راه انداخت که اعضای آن گروه شیدا و عارف بودند و از سال ۱۳۵۸ آلبوم‌های زیادی را با این گروه‌ها کار کردند.

استاد غلامحسین بنان یک چهره بی‌نظیر و بی مثال در تاریخ موسیقی ایران است که صدا و آثار جاودانه زیادی برای ما به یادگار گذاشته است. او اولین خواننده‌ای بود که با نت آشنا شد و باتوجه‌به استعداد خود آن را یاد گرفت. این استاد بزرگ ویژگی‌های مثال‌زدنی زیادی در عرصه هنر دارد. وی در اردیبهشت سال ۱۲۹۰ متولد شد و در اسفند ۱۳۶۴ دار فانی را وداع گفت. اگر بخواهیم تاریخ آواز ایران را به‌خاطر نوع سبک و تاثیر آن روی مردم بررسی کنیم، باید آن را به قبل و بعد از موسیقی استاد بنان باید تقسیم کنید.

اهمیت و تاثیر استاد بنان در موسیقی و آواز ایران

استاد بنان در تاریخ آواز ایران باعث تنوع سبک و حتی تاثیر آن بر مردم از طریق رسانه‌ها شده و ایشان اولین خواننده‌ای بودند که مانند پلی میان سنت‌های قدیم و جدید آواز شدند. یعنی ایشان هم وارث موسیقی سنتی و هم وارث دوران جدید آواز بودند. ایشان با استفاده از این دو سبک کاملا متفاوت آثار بسیار درخشان و بی‌نظیری را آفریدند. تا به امروز هیچ خواننده‌ای به‌اندازه وی در این زمینه موفق نبوده است.  یکی از محبوب‌ترین افرادی بودند که در میان افراد متخصص موسیقی طرف‌دار داشتند و هم در میان مردم عادی جامعه عزیز بودند.

استاد بنان در اجرای هر کار موسیقی به‌نوعی به روش‌های بیان مرتبط و توانا بودند و دارای هوش خیلی قوی و ضرب شناس هم بودند. ویژگی صدای این استاد بزرگ زیروبم‌ها و تحریرهایی در صدای ایشان بود که شبیه آوازهای قدیمی و کلاسیک بود. به نغمه‌های جدید ایرانی تسلط داشت و مثل تصنیف الهه ناز که او را بزرگ‌ترین اجراکننده سبک وزیری خالقی کرد می‌دانند.

فعالیت در موسیقی و هنر

این استاد با صدا و قطعات بی‌نظیرش در خاطره‌ها زنده مانده و هنوز طرف‌داران پروپاقرص خود را دارد. ایشان در ابتدای فعالیت خود در سال ۱۳۱۵ در اداره کل کشاورزی استخدام شدند و بعدها به شرکت ایران بار در اهواز رفتند. بعد از چند سال معاونت آن اداره را پذیرفتند و در سال ۱۳۲۱ به تهران آمدند به سمت منشی مخصوص وزیر کار پرداختند که در سال ۱۳۳۲ به پیشنهاد آقای خالقی به اداره هنرهای زیبا راه پیدا کردند و در آنجا استاد آواز موسیقی ملی شدند.

بعدها رئیس شورای موسیقی رادیو هم شدند. او از همان ابتدای فعالیتش در برنامه‌های گل‌های جاویدان، رنگارنگ و برگ سبز شرکت داشتند. از این استاد بزرگ به‌غیراز این برنامه‌ها فعالیت‌های گوناگون دیگر به‌یادگارمانده است. در این برنامه‌ها همیشه با استادان بزرگی چون محجوبی، صبا، عبادی، تهرانی و تجویدی همکاری می‌کردند. استاد بنان در زمینه بازیگری هم تعلیم دیدند و گفته شده است که استعداد زیادی در این زمینه هم داشته‌اند. در فیلمی به نام طوفان زندگی در کنار افراد مشهور بازی کردند و دو ترانه زیبای خود را در این فیلم با صدای خود اجرا کردند.

سبک موسیقی استاد بنان

افراد زیادی استاد بنان را بزرگ‌ترین اجراکننده سبک وزیری خالقی می‌دانند. این درست است، اما تمام مطلب این نیست. استاد بنان هم به این سبک تسلط کافی داشت و هم به سبک سنتی. یک استعداد ذاتی مخصوصی داشتند که هر موقع اراده می‌کردند، می‌توانستند وارد این دو سبک از موسیقی شوند. بنانف خود صاحب‌سبک بود و هنر جویانی که برای آموزش می‌آمدند به روش موسیقی استاد بنان آموزش می‌دیدند. چرا که شیوه خواندن و تسلط او روی آوازش خارق‌العاده بود. از آن زمان تا به امروز در تاریخ فردی همچون بنان اتفاق نیفتاده است و فقط می‌توان با استاد شجریان او را مقایسه کرد.

محبوب‌ترین آثار بنان

بیشتر آثار موسیقی استاد بنان این هنرمند ماندگار یکی از ترانه‌های او به آهنگ آذربایجان، آمدی جانم به قربانت که در مایه شور است. الهه ناز در مایه دشتی خوانده شده و بهار دلنشین در آواز اصفهان، بوی جوی مولیان هم در آواز اصفهان، تصنیف توشه عمر در دستگاه همایون، یار رمیده، می ناب، خاموش، مرا عاشقی شیدا در دستگاه سه‌گاه، نوای نی در آواز دشتی و سرود همیشه جاویدان ایشان که ای ایران است در مایه دشتی خوانده شده است.

 از نظر علمی اثبات شده است که موسیقی تأثیر قدرتمندی بر مغز دارد. تحقیقات اخیر نشان می دهد که موسیقی می تواند در بسیاری از جنبه های مغز از جمله کاهش درد، کاهش استرس، تقویت حافظه و جلوگیری از آسیب های مغزی کمک کند. در این مطلب قصد داریم به یکی دیگر از رشته های جذاب موسیقی، رشته نوازندگی موسیقی ایرانی، از رشته های کنکور هنر بپردازیم و درباره بازارکار، شرایط تحصیل در آن، آینده شغلی، در آمد آن صحبت کنیم.

همان طور که می دانید، مشاوران تحصیلی اپلیکیشن جامع کنکور(فسفر) مدت هاست به معرفی رشته های دانشگاهی تمام گروهای آزمایشی کنکور در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد می پردازند. رشته موسیقی به رشته آهنگسازی، رشته نوازندگی موسیقی ایرانی و رشته نوازندگی موسیقی جهانی تقسیم می شود. 

ماهیت رشته نوازندگی موسیقی ایرانی

موسیقی هر ملتی مانند آینه ای است که می توان وضعیت اجتماعی، تغییر و انحطاط جامعه را مشاهده کرد. هنرهای زیبا بیانگر عواطف و اخلاق مردم و ملت ها است و از آنجا که ملت ها ترجیحات مختلفی دارند هنرهای آنها با یکدیگر متفاوت است. موسیقی اصیل ایرانی که به موسیقی سنتی ایرانی و موسیقی کلاسیک فارسی نیز معروف است، شامل دستگاه (سیستم موسیقی متن)  آواز و ملودی است. جالب است بدانید که این نوع موسیقی از قبل از دوران مسیحیت وجود داشته و به صورت سینه به سینه به ما ایرانیان رسیده است.

از استاتید بزرگ موسیقی سنتی ایرانی می توان به درویش خان، استاد ابوالحسن صبا، استاد حسن کسائی، فرامز پایور، محمد رضا شجریان، استاد جلیل شهناز، روح الله خالقی، استاد علی نقی وزیری، غلامحسین بنان و دیگر اساتید اشاره کرد.

دروس رشته نوازندگی موسیقی ایرانی در مقطع کارشناسی

دروس پایه موسیقی ایرانی

تحلیل مبانی نظری موسیقی، سرایش (1و2و3و4)، تربیت شنوایی(1و2)، هماهنگی یا هارمونی(1و2)، مبانی صداشناسی، پیانوی عمومی (1و2و3).

دروس اصلی موسیقی ایرانی

شناسایی سازهای ایران ، تاریخ موسیقی، تاریخ موسیقی ایران، سازشناسی موسیقی جهانی(1و2) ، پیوند شعر و موسیقی آوازی، آشنایی با تمبک(1و2)، موسیقی نظری ایران، تاریخ موسیقی جهان(1و2)، آشنایی با تصانیف قدیمی ایران، فرم و آفرینش در موسیقی ایران.

دروس تخصصی موسیقی ایرانی

ساز ایرانی(۱و۲ و3و۴و۵و۶و۷و۸(، گروه نوازی(1و2و3)، آواز جمعی(1و2)، دشیفراژ(1و2)، ارکستر ایرانی(1و2و3و4)، اجرای صحنه های آواز جمعی، اجرای صحنه های ساز ایرانی۱ و ۲، اجرای نهایی (پروژه نهایی).

در گذشته و زمان های قدیم بخشی از کارهای هنری در زمینه اقدامات رزمی جنگ و حماسی، در می آمد است.و یکی از سبک های موسیقی که در جنگ نقش مهمی داشته است، آهنگ رزمی و حماسی می باشد.و دلیل این اهمیت این میباشد که یکی از سبک های موسیقی که رزمی بوده، قادر به برانگیختن حس و احساسات سربازان در جنگ ها بوده است. بنابراین این سرودها و موسیقی های حماسی در ایجاد حس شجاعت و دلیری سربازان و کامیابی آنان در میدان جنگ بسیار موثر می باشند.

از ابتدای خلقت انسان دوران بسیار کمی وجود دارد که انسان بدون جنگ و در صلح کامل به سر برده باشد. بنابراین در تمامی جنگ ها، موسیقی نقش بسیار موثری را ایفا کرده است.از زمان های قدیم سرود های جنگی، باعث ایجاد نشاط و حس پیروزی در سربازان می شده است، که این موسیقی ها باعث تحریک احساسات میهن پرستی و وطن دوستی و ایجاد شجاعت افراد بوده است. یکی از هوای بسیار موثر موسیقی نظامی ایجاد خوف و ترس در دل و دشمنان و تقویت روحیه دلیری و جنگجویانه سربازان بوده است.

در موسیقی های نظامی و حماسی، ساز های مورد استفاده قرار می گرفتند، که دارای صدایی بسیار مهیب و بلند و رسا،همچنین با وقار و باشکوه هستند.که علاوه بر برانگیختن سربازان خودی، باعث ایجاد وحشت در وجود دشمن هم می شدند. و سازهایی که در این دسته موسیقی مورد استفاده قرار می گرفتند، شامل؛ انواع سازهای بادی،کوبه ای و مجموعه‌ای از انواع ساز های سنتی و ملی و یا آلات و ادوات نقاره بودند.که در نقاره خانه ها هم به کار برده می شدند.تمامی آهنگ ها،نغمه های نظامی، معمولا با یک نوع ساز بادی، مثل شیپور یا کرنا و به همراه طبل یا نقاره و در برخی از موارد به تنهایی به صورت تک صدایی نواخته می شدند.

در کتاب تاریخ موسیقی ایران، درباره موسیقی نظامی و حماسی کشورمان این چنین آمده است که در پیکار ها،برای برانگیختن احساس وقار و دلیری و شجاعت و میهن دوستی در بین سپاهیان و مرعوب ساختن دشمنان و همچنین، به علاوه این ها برقراری انتظارات در یورش ها و جنگ ها، گریز و تدابیر دیگر جنگی، از انواع آلات موسیقی بادی کوبه‌ای، که پر صدا و باشکوه و با وقار و رسا میباشند،مانند انواع بوق ها طبل ها استفاده می شده است.