استاد شجریان از بهترین و معروفترین هنرمندان موسیقی در جهان به شمار میرود و یکی از ۵۰ صدای برتر جهان را دارد. شجریان به همه فهماند که موسیقی تفکر است و برای تفنن نیست. همین باعث ماندگاری و جاودانگی این استاد شده است. ایشان با مردم یکی بودن و هیچوقت خود را از این مردم جدا نمیدانستند. تاثیر عمیق استاد در موسیقی ایرانی باعث پیشرفت فعالیتهای حرفهای خوانندهها و موسیقیدانان شد.
موسیقی ایرانی را بدون موسیقی استاد شجریان نمیتوان تصور کرد. این استاد بزرگ آواز از هر نقطه ایران مطلبی آموخته و در کارنامه خود حفظ کرده و در اختیار شاگردان و هنرمندان قرار میداد. ایشان که لقب خسرو آواز ایران را به او دادند در سال ۱۳۱۹ در مشهد متولد شده است و در نوروز ۱۳۹۵ دار فانی را وداع گفته است.
سازهای ابداعی استاد شجریان
این استاد هنرمند و برجسته چندین ساز را در موسیقی ایرانی ابداع کرده که آنها در اردیبهشت ۱۳۹۰ در یک نمایشگاه برای همگان به نمایش گذاشته است. نام بعضی از این سازها عبارتند از: شهرآشوب، ساغر، کرشمه، صراحی، سبو و … این سازهای ابداعی استاد در کنسرتهای خود هم استفاده میشده است. در خصوص این سازهای ابداعی انتقادهای زیادی توسط کارشناسان مطرح و مورد نقد قرار گرفت.
کنسرتهای فراوانی را با این سازها و گروههای خود برگزار میکردند که در هم در دبی و هم کنسرتهای جهانی ایشان به نام سر گشتگان عشق برگزار شده است. شاگردان مطرح این استاد بزرگوار حسامالدین سراج، ایرج بسطامی، علی جهاندار، حمیدرضا نوربخش و پسرش همایون شجریان هستند.
سبک و شیوه هنری شجریان
از آثار صوتی بهجامانده میتوان سبک موسیقی استاد شجریان و روش خوانندگی این استاد را به سبک قدیمیهای خود همچون قمرالملوک وزیری، ادیب خوانساری، رضا قلی میرزا ظلی و سید حسین طاهرزاده بسیار نزدیک دانست. یعنی میتوان گفت سبک آواز این خواننده بهدوراز تقلید در پیروی از آوازخوانان سنتی و کلاسیک موسیقی ایران دانست. این باعث کمارزش شدن کار این هنرمند نمیشود، بلکه میتوان گفت راه و لحن بیان این خوانندگان قدیمی به یکدیگر نزدیک بوده و بیشباهت به هم نیستند.
شجریان با تواناییهای خود وارد جمع این بزرگان شد و خود را در این عرصه جاودانه کرد. شجریان نسخه بهروز شده این خوانندگان قدیمی است. تحریرهای حساب شده این هنرمند که شفاف و مهندسی شده است که به طور شگفتانگیزی در کنار هم قرار گرفته باعث شده این استاد آوازخوانی کمنظیر مبدل شود.
فعالیتهای شجریان
استاد شجریان در سال ۱۳۳۶ به دانشسرای مقدماتی مشهد وارد شده و موسیقی را بدون ساز آغاز میکند. در سال ۱۳۳۸ با قرائت قران کار خود را در رادیو شروع کرده و بعدها به استخدام آموزشوپرورش درمیآید. همان سالها با ساز سنتور هم آشنا شده و علاقمند به یادگیری و بعد از چند سال تدریس در سال ۱۳۴۶ به تهران منتقل میشود. در این سالها با نام مستعار سیاوش بیدکانی با رادیو همکاری میکرد و بعد از چند سال با نام خودش موسیقی استاد شجریان در رادیو شروع به فعالیت کرد.
همکاری با رادیو را با برنامه گلها تا سال ۱۳۵۵ ادامه داد و بهخاطر اوضاع آشفته اجتماع کناره گرفت. در آن سالها یکی از محبوبترین خواننده رادیو محسوب میشد. بعد از ترک رادیو کانون چاووش را راه انداخت که اعضای آن گروه شیدا و عارف بودند و از سال ۱۳۵۸ آلبومهای زیادی را با این گروهها کار کردند.