استاد غلامحسین بنان یک چهره بینظیر و بی مثال در تاریخ موسیقی ایران است که صدا و آثار جاودانه زیادی برای ما به یادگار گذاشته است. او اولین خوانندهای بود که با نت آشنا شد و باتوجهبه استعداد خود آن را یاد گرفت. این استاد بزرگ ویژگیهای مثالزدنی زیادی در عرصه هنر دارد. وی در اردیبهشت سال ۱۲۹۰ متولد شد و در اسفند ۱۳۶۴ دار فانی را وداع گفت. اگر بخواهیم تاریخ آواز ایران را بهخاطر نوع سبک و تاثیر آن روی مردم بررسی کنیم، باید آن را به قبل و بعد از موسیقی استاد بنان باید تقسیم کنید.
اهمیت و تاثیر استاد بنان در موسیقی و آواز ایران
استاد بنان در تاریخ آواز ایران باعث تنوع سبک و حتی تاثیر آن بر مردم از طریق رسانهها شده و ایشان اولین خوانندهای بودند که مانند پلی میان سنتهای قدیم و جدید آواز شدند. یعنی ایشان هم وارث موسیقی سنتی و هم وارث دوران جدید آواز بودند. ایشان با استفاده از این دو سبک کاملا متفاوت آثار بسیار درخشان و بینظیری را آفریدند. تا به امروز هیچ خوانندهای بهاندازه وی در این زمینه موفق نبوده است. یکی از محبوبترین افرادی بودند که در میان افراد متخصص موسیقی طرفدار داشتند و هم در میان مردم عادی جامعه عزیز بودند.
استاد بنان در اجرای هر کار موسیقی بهنوعی به روشهای بیان مرتبط و توانا بودند و دارای هوش خیلی قوی و ضرب شناس هم بودند. ویژگی صدای این استاد بزرگ زیروبمها و تحریرهایی در صدای ایشان بود که شبیه آوازهای قدیمی و کلاسیک بود. به نغمههای جدید ایرانی تسلط داشت و مثل تصنیف الهه ناز که او را بزرگترین اجراکننده سبک وزیری خالقی کرد میدانند.
فعالیت در موسیقی و هنر
این استاد با صدا و قطعات بینظیرش در خاطرهها زنده مانده و هنوز طرفداران پروپاقرص خود را دارد. ایشان در ابتدای فعالیت خود در سال ۱۳۱۵ در اداره کل کشاورزی استخدام شدند و بعدها به شرکت ایران بار در اهواز رفتند. بعد از چند سال معاونت آن اداره را پذیرفتند و در سال ۱۳۲۱ به تهران آمدند به سمت منشی مخصوص وزیر کار پرداختند که در سال ۱۳۳۲ به پیشنهاد آقای خالقی به اداره هنرهای زیبا راه پیدا کردند و در آنجا استاد آواز موسیقی ملی شدند.
بعدها رئیس شورای موسیقی رادیو هم شدند. او از همان ابتدای فعالیتش در برنامههای گلهای جاویدان، رنگارنگ و برگ سبز شرکت داشتند. از این استاد بزرگ بهغیراز این برنامهها فعالیتهای گوناگون دیگر بهیادگارمانده است. در این برنامهها همیشه با استادان بزرگی چون محجوبی، صبا، عبادی، تهرانی و تجویدی همکاری میکردند. استاد بنان در زمینه بازیگری هم تعلیم دیدند و گفته شده است که استعداد زیادی در این زمینه هم داشتهاند. در فیلمی به نام طوفان زندگی در کنار افراد مشهور بازی کردند و دو ترانه زیبای خود را در این فیلم با صدای خود اجرا کردند.
سبک موسیقی استاد بنان
افراد زیادی استاد بنان را بزرگترین اجراکننده سبک وزیری خالقی میدانند. این درست است، اما تمام مطلب این نیست. استاد بنان هم به این سبک تسلط کافی داشت و هم به سبک سنتی. یک استعداد ذاتی مخصوصی داشتند که هر موقع اراده میکردند، میتوانستند وارد این دو سبک از موسیقی شوند. بنانف خود صاحبسبک بود و هنر جویانی که برای آموزش میآمدند به روش موسیقی استاد بنان آموزش میدیدند. چرا که شیوه خواندن و تسلط او روی آوازش خارقالعاده بود. از آن زمان تا به امروز در تاریخ فردی همچون بنان اتفاق نیفتاده است و فقط میتوان با استاد شجریان او را مقایسه کرد.
محبوبترین آثار بنان
بیشتر آثار موسیقی استاد بنان این هنرمند ماندگار یکی از ترانههای او به آهنگ آذربایجان، آمدی جانم به قربانت که در مایه شور است. الهه ناز در مایه دشتی خوانده شده و بهار دلنشین در آواز اصفهان، بوی جوی مولیان هم در آواز اصفهان، تصنیف توشه عمر در دستگاه همایون، یار رمیده، می ناب، خاموش، مرا عاشقی شیدا در دستگاه سهگاه، نوای نی در آواز دشتی و سرود همیشه جاویدان ایشان که ای ایران است در مایه دشتی خوانده شده است.